Wat is oedeemfysiotherapie?
De oedeemfysiotherapeut behandelt oedeem. Oedeem is een abnormale ophoping van vocht in het weefsel als gevolg van een verstoord evenwicht tussen aanvoer en afvoer van vocht. De klachten worden door de patiënt vrij divers beschreven zoals: gevoel van spanning en stuwing van de huid, pijnlijk en/of tintelend gevoel, zwelling van arm of been. Er zijn verschillende vormen van oedeem, afhankelijk van de oorzaak.
Enkele veel voorkomende vormen van oedeem zijn:
- lymfoedeem (nadat lymfklieren verwijderd zijn door een operatie of als complicatie van bestraling)
- veneus oedeem (als vervolg van trombose of operatie van bloedvaten)
- traumatisch oedeem (na een ongeval)
- primair lymfoedeem (een aangeboren vorm van oedeem)
- lipoedeem (ongelijkmatige vetverdeling over het lichaam)
- oedeem na oncologische ingrepen en secundair oedeem na andere operaties
- tertiair na bestralingen of chemokuur of medicijnen
De therapie bestaat uit een combinatie van verschillende behandelmogelijkheden:
- Compressietherapie : Door middel van het aanleggen van bandages wordt van buiten af een continue druk aangebracht die het uittreden van vocht tegengaat en de afvoer van lymfe ondersteunt. De bandages worden aangelegd als er nog geen stabiele situatie in de waterhuishouding is bereikt. Wanneer de omvang van de arm of het been stabiel is, kan een therapeutische elastische kous worden aangemeten. Ook kan er gebruik gemaakt worden van compressietherapie met behulp van de lymfapress.
- Oefentherapie: Een belangrijke component van de afvoer is de zogenaamde "spierpomp". Tijdens het aanspannen van de spieren (vooral in de benen) worden de aders en lymfebanen even dicht gedrukt en worden het bloed en lymfe omhoog gestuwd. Doordat in de aders en lymfebanen klepjes aanwezig zijn, kan het bloed en vocht alleen maar naar boven richting het hart gaan.
- Manuele lymfedrainage: Manuele lymfedrainage is een specifieke massagetechniek die gericht is op verhoging van de transportcapaciteit van het lymfestelsel. Door gebruik te maken van bepaalde handgrepen kan het vocht verplaatst worden naar gebieden in het lichaam waar het lymfesysteem nog intact is zodat het daar vandaan in de circulatie kan worden opgenomen.